Presentación de “Periplo” en Radio Popular de Bilbao-Bilbo Herri Irratia. El presidente de la entidad, Dimitrios Ioannou, habló en el programa de Ramón Bustamante, acompañado por los socios José Ramón Arana, Marisa Díez y Olga Omatos. La entrevista fue realizada el martes 5 de febrero de 2019.
Archivo de la categoría: “Periplo” en medios de comunicación
Con motivo del concierto homenaje a la música griega contemporánea en Laredo
Entrevista que ofrecieron el 11 de agosto de 2016 el vicepresidente y la secretaria de “Periplo”, Joaquín M. Mollinedo y Vicky Rouska respectivamente, en Radio Laredo a raíz del concierto homenaje a la música griega contemporánea en Laredo.
Entrevistadora: La Asociación Sociocultural Filohelena “Periplo” nos ofrece la oportunidad este domingo de disfrutar en la Iglesia de Santa Catalina a las 8 de la tarde de un concierto que sirve como homenaje a la música griega contemporánea. Su vicepresidente, Joaquín Martínez Mollinedo, está con nosotros esta mañana. Buenos días, Joaquín.
Joaquín M. Mollinedo: Hola, buenos días.
E.: Joaquín ha venido acompañado de la secretaria de este colectivo, que es Vicky Rouska. Buenos días, Vicky.
Vicky Rouska: Hola, buenos días.
E.: Vicky es griega de origen, de Tesalónica, aunque lleva bastantes años aquí en Cantabria. Vicky, además es la cantante de la agrupación que nos va a ofrecer este concierto. Joaquín, coméntanos un poco de dónde surge la organización de este concierto dedicado a la música griega contemporánea.
J.M.M.- Bueno, en principio el año pasado ya tuvimos un antecedente en Laredo, un festival de música. Trajimos un estilo de música popular que es muy griego, el rebético. Siempre pensamos en hacer un pequeño homenaje a la música griega contemporánea precisamente por lo desconocida que es en España. En esta ocasión nos vamos a centrar en el trabajo del que es el músico más importante, el compositor más importante de Grecia de los últimos sesenta años… y no es otro que Manos Jatsidakis. Una de las personas que más ha hecho por la música en Grecia. Queremos hacer este homenaje a la música griega contemporánea principalmente en la figura de este extraordinario músico del que algunos conocerán ciertos temas, puesto que hizo música para el cine. Por ejemplo, el de Los chicos del Pireo de la famosa película Nunca en domingo, por el cual obtuvo un Óscar, y que en España tuvo bastante predicamento. Pero sí que es cierto que en España no es tan conocido como otros músicos coetáneos suyos, como es el caso de Mikis Theodorakis. Stavros Xarjakos es otro grandísimo músico… Se trata de un movimiento de música que se generó a mitad de los años 50. Jatsidakis tuvo un grandísimo acierto, porque lo que hizo fue elevar la música popular griega a la música denominada culta [έντεχνο], siendo un músico de formación clásica. No hay un equivalente de ese tipo de música en España. Él se dedicó a captar los sonidos griegos que le llegaban, los elevó a lo clásico y los convirtió en un estilo musical que es muy importante en Grecia. De ahí han derivado multitud de músicos. Es decir, no podríamos hablar de la música actual griega sin hablar de una figura como la de Manos Jatsidakis.
E.: Pero, Vicky, como nos ponía de ejemplo Joaquín, aquí en España conocemos la música griega vinculándola casi siempre al cine. Conocemos a Jatsidakis o a Theodorakis por sus composiciones para el cine. Es curiosa esa relación, ¿no?
V.R.: La verdad es que en Grecia fue un poco diferente, porque la música de estos compositores estaba tanto en el cine como en la radio y la televisión. Recuerdo que de pequeñas mi hermana y yo esperábamos expectantes siempre que llegara el sábado para ver lo que era el film de la semana. Muchas veces el autor de la música era Jatsidakis, y seguir escuchando su música ha sido algo natural. Fue una cosa que a mí personalmente me marcó la infancia, la adolescencia, diría que me cambió la manera de sentir y percibir las cosas. Creo que así les sucedió a muchos o a la mayoría de los griegos. La música de Jatsidakis siempre es una referencia a la que recurrimos, y es para nosotros un refugio en estos momentos que nos sentimos bastante confusos y quizás desorientados por la crisis y todas sus consecuencias.
E.: ¿Cómo mantiene una griega en España el contacto con su tierra, con Tesalónica?
V.R.: Mi profesión me vincula muchísimo al idioma griego, porque soy profesora de griego moderno y traductora. Escucho mucho la radio, me interesa especialmente la vida cultural, de modo que siempre intento estar al tanto de las cosas que pasan.
J.M.M.: Hay que tener en cuenta que Jatsidakis en España es muy poco conocido, porque se editaba muy poca música griega en España. Yo recuerdo la primera vez que escuché a ese compositor hace muchísimos años, que fue una de las cosas que más me acercó a Grecia. Porque cuando escuchas su música, sientes cómo es el país. Habrá muy pocos griegos que no conozcan a Manos Jatsidakis, y hay muy pocos griegos que no hayan cantado una canción de Jatsidakis… que en sus casas no hayan cantado sus temas. Es un músico nacional, un músico de una calidad extraordinaria. Un músico conocido en Francia, en Alemania, en EEUU, etc. Ha grabado multitud de discos de clásica, música para el cine, para el teatro… Y la gran peculiaridad de esa música es que luego le ponían letra, pero le ponían letra poetas de muchísimo nivel, es decir que es una música muy culta. Es muy culta, pero a su vez está muy enraizada en la población, en la epidermis de los griegos. Cuando un griego oye a Jatsidakis, está oyendo una cosa muy griega. Es un tipo de música que por ejemplo en España no hemos tenido la suerte de generar. Aunque sí es cierto que hay muchos músicos europeos, incluidos españoles, que no han hecho otra cosa más que copiar el método de Jatsidakis, sin llegar ninguno de ellos a la altura de él. Bajo mi punto de vista es uno de los músicos europeos más importantes del S.XX en Europa, y muy conocido. En España menos, repito, pero muy conocido. Y lo que vamos a oír el domingo va a ser un concierto de mucha enjundia, de muchísima calidad, con una gran orquesta. Considero que va a estar muy bien; yo les he oído y la verdad es que estoy muy satisfecho.
E.: Vicky, háblanos de este concierto. Tú, repetimos, eres la cantante de ese grupo al que vamos a oír el domingo. ¿A ti como cantante esas partituras, esos temas de este autor te hacen sentir nostalgia, te hacen sentir orgullo por tu tierra?
V.R.: Sí, claro. Y es un honor interpretar estas canciones, además en esta tierra que me ha acogido y en la que me siento muy a gusto. Abordamos este proyecto desde un enorme respeto y admiración, y con mucho sentido de la responsabilidad. Es una música muy rica en ritmos y en matices, y cuenta con una belleza y elegancia que esperamos poder transmitir. La orquesta se compone de cinco músicos profesionales, que son profesores en conservatorios. Vamos a tener piano, violonchelo, flauta, violín, guitarra, buzuki y mandolina. Asimismo, vamos a enriquecer el programa con algún texto y algún poema. Este acto esconde varias sorpresas y hemos cuidado muchísimo los detalles. Estoy segura de que la gente va a disfrutar mucho. Nuestro objetivo no es que la gente solo acuda al concierto, sino que también lleve la música de Jatsidakis a sus casas.
E.: Pero tiene que ser complicado también transmitir todo eso que nos contaba Joaquín antes. Lo que para vosotros significa esa música siendo griegos. Llevarla a otro país, a otra forma de ser como somos los españoles, ¿no?
V.R.: Es complicado sobre todo porque a veces el sentimiento le desborda a uno.
E.: Aunque estáis acostumbrados a cantarlo, a interpretar esa música, os sigue llevando la emoción, ¿no?
V.R.: Es una música que constantemente se redescubre en Grecia y en todo el mundo. Se reinterpreta, hay nuevas versiones, hay gente joven que la sigue. Es una fuente inagotable de inspiración para nosotros.
E.: Es lo que estaba comentando Joaquín, que está viva todavía.
V.R.: Por supuesto. Y si nosotros nos hemos involucrado es porque llevamos vivo parte del legado de Jatsidakis. Es por eso que hemos diseñado todo este proyecto con mucho cariño.
J.M.M.: Es tan vivo tan vivo que es de los pocos casos de músicos que no siguen en vida, pero que siguen vigentes. Te sorprende muchísimo cómo la gente joven en Grecia sigue a Jatsidakis. No se le vive como una persona del siglo pasado, como un músico ya perdido, se le vive con actualidad. De hecho, hay versiones todos los días, todos los cantantes quieren cantar a Jatsidakis. Todos los cantantes que se precian de algo, la gente joven incluida, todos quieren cantar a Jatsidakis, porque es el más grande de todos.
E.: De todos esos temas –ya sé que te voy a poner en un aprieto, Vicky– que vais a interpretar vosotros, ¿cuál es en el que tú te sientes más cómoda como cantante? ¿El que más te gusta a ti interpretar o el que más te emociona, a lo mejor… ?
V.R.: Es muy difícil destacar solo uno. En estos momentos me gusta mucho la segunda canción que vamos a presentar, que se llama Το πουλί (El pájaro), que es un tema muy envolvente, muy intimista, y el cual tuve la suerte de cantar con María Farantouri el pasado noviembre en la Sala BBK de Bilbao con unos músicos excelentes. Espero que os guste a vosotros también.
E.: Siempre que la vas a interpretar te acuerdas de ese momento en Bilbao.
V.R.: Sí, mucho.
J.M.M.: Cantó en Bilbao invitada por una de las más grandes cantantes que ha dado Grecia en los últimos cincuenta años, María Farantouri. Cantaron juntas esta canción, y la verdad es que fue un momento muy emotivo.
E.: ¿Te salía la voz, Vicky, en ese momento?
V.R.: Es que en teatros así suele haber tanta luz que se proyecta sobre ti, que casi no ves nada. Así que te dices Bueno, estoy sola, voy a cantar…
E.: … ¡y adelante!
V.R.: ¡Exacto!
E.: Joaquín, tú que les has escuchado en otras ocasiones, ¿qué destacarías de este concierto o qué les pedirías a los oyentes que traten de conocer en ese evento?
J.M.M.: Yo lo que diría a los oyentes es que traten de seguir la evocación que tiene esta música. Porque yo cuando escuchaba a Jatsidakis y no sabía absolutamente nada de griego, incluso escuchándolo con letra en griego –o sin letra porque también hay versiones orquestales– a mí siempre me trasladó a Grecia. La primera vez que fui a Grecia fue hace cerca de 40 años, e inmediatamente cuando yo quería evocar el mundo griego tenía que poner un disco de Jatsidakis. Es un músico que llega muchísimo a la gente. Y de este concierto yo destacaría su grandísima calidad. Porque la selección que ha hecho Vicky sobre las canciones –hay muchísimas canciones– son la clave de él y creo que de lo más culto que ha hecho Jatsidakis en su trayectoria. Ha hecho muchas canciones, unas más populares y otras menos populares, pero estas digamos que son de muchísimo nivel. A la gente que le gusta por ejemplo la música clásica o que le gusta la música de autor, no se lo deben perder porque es sorprendente que no lo hayan oído nunca, bajo mi punto de vista.
E.: Y además es una ocasión difícil de encontrar salvo por iniciativas como la de vuestra asociación para poder disfrutarlo en directo.
J.M.M.: Eso sí que quería aclararlo. Es muy difícil encontrar un concierto de este nivel. Llevo muchos años persiguiendo la música griega y nunca he asistido a espectáculos de este calibre. Como el que tuvimos de rebético el año pasado aquí en la Casa de la Cultura. Muchos griegos se sorprendieron de que hubiera un concierto de rebético en Laredo. Sinceramente no se lo esperaban.
E.: Pues con todos estos detalles organizáis un concierto que a mí se me antoja precioso, con el sonido característico de todos esos instrumentos que nombraba Vicky antes, y a que los españoles nos hacen pensar en Grecia.
J.M.M.: Que no tenga miedo el público, porque además vamos a entregar las letras de las canciones en castellano, traducidas por Vicky y por un compañero nuestro filoheleno de Alicante –que es un trabajo también–. No estamos hablando de letras de canciones al uso, estamos hablando de canciones que son poéticas, son auténticos poemas, que tiene su complejidad traducirlos. Los vamos a entregar al público para que vayan ellos poniéndose en situación a lo largo del concierto.
E.: La poesía, Vicky, desde tu punto de vista de traductora es uno de los aspectos más complicados de transmitir al público cuando se traduce, ¿no?
V.R.: Desde luego, pero no queríamos perder esa parte, porque es fundamental. La música de por sí es un lenguaje universal digamos, y la música de Jatsidakis precisamente es pura poesía, pero la parte de la letra también hay que conocerla. Para mí es imprescindible.
E.- Así que desde luego si no conocen el griego como lengua –que es lo más habitual–, por lo menos podrán saber qué es lo que canta Vicky Rouska en ese concierto junto a sus compañeros, esos instrumentistas espléndidos que nos comentaban. Joaquín Martínez, Vicky Rouska, gracias por estar con nosotros. Les invitamos a este concierto: domingo a las 8 de la tarde en la Iglesia de Santa Catalina, un lugar precioso para un concierto de estas características. Gracias.
J.M.M., V.R.: Gracias a vosotros.
Reportaje sobre la I Jornada Griega en Oiasso
La emisión irunesa de Teledonosti se acercó al Museo Romano Oiasso de Irún (Guipúzcoa) para grabar este interesante reportaje a raíz del taller de bailes griegos que organizamos allí el 16 de abril de 2016. En él aparecen nuestra tesorera, Lorena Ruiz, así como las dos profesoras de Ainara, Sorne Lizarraga y Yolanda de la Rúa (a partir del minuto 12:40), hablando sobre “Periplo” y las diversas características que presentan las danzas griegas.
Entrevista al presidente D. Ioannou en Indexanthi.gr
El presidente de “Periplo” Dimitris Ioannou concedió una entrevista al periodista Thodoris Bakalis para Indexanthi.gr, una web de noticias de la ciudad de Xanthi (norte de Grecia).
Ελληνικό χρώμα στο Μπιλμπάο
Έχοντας δημιουργηθεί πριν από δυόμισι χρόνια στο Μπιλμπάο (Ισπανία), ο Κοινωνικοπολιτιστικός Φιλελληνικός Σύλλογος “Περίπλους” (Periplo) μπορεί να μην είναι τόσο γνωστός στην Ελλάδα όσο θα έπρεπε, ωστόσο έχει να επιδείξει ένα σπουδαίο πολιτιστικό έργο.
Αυτό αναδεικνύεται από τις δράσεις του, αλλά και μέσα από την ενδιαφέρουσα συνομιλία μας με τον πρόεδρό του Δημήτρη Ιωάννου.
“Ο σύλλογος δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2013 από μια μικρή ομάδα ατόμων που ως κοινό στοιχείο είχαν την αγάπη για την σύγχρονη ελληνική κουλτούρα και κοινωνία, πέρα από τα συνήθη στερεότυπα που όλοι γνωρίζουν στο εξωτερικό και που πολλές φορές είτε απέχουν από την πραγματικότητα είτε παρουσιάζουν ένα μόνο μέρος αυτής” λέει ο κ. Ιωάννου, δίνοντας το στίγμα του συλλόγου. “Είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης που ένιωθαν οι λιγοστοί Έλληνες της περιοχής να διατηρήσουν την επαφή με τις ρίζες τους, τον πολιτισμό και τον ελληνικό τρόπο ζωής και να τα μοιραστούν μ’ ένα μεγάλο αριθμό ατόμων, αληθινών φιλελλήνων, κατοίκων του Μπιλμπάο, του Σανταντέρ, της Παμπλόνα και άλλων πόλεων της βόρειας Ισπανίας. Αυτοί, λοιπόν, οι φίλοι της Ελλάδας που γνωρίζουν τη γλώσσα, τη μουσική, τη λογοτεχνία, καθώς επίσης και τις ομορφιές και τις παραδόσεις της χώρας μας, είναι που μας παρακίνησαν ν’ αναλάβουμε αυτήν την όμορφη πρωτοβουλία και στέκονται δίπλα μας από την αρχή, μας εμπνέουν, στηρίζουν τις προσπάθειές μας και υπερασπίζονται το καλό όνομα της Ελλάδας, κυρίως σήμερα σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση που διανύει”.
Μέχρι τη στιγμή που αποφασίστηκε η ίδρυση του συλλόγου, υπήρχαν κάποιες μεμονωμένες ενέργειες προβολής της ελληνικής κουλτούρας, που ο απόηχός τους άλλοτε έφτανε ως την Ελλάδα και άλλοτε όχι. “Αυτό γινόταν από διάφορα νυν μέλη του συλλόγου, όπως διαλέξεις, μαθήματα νέων ελληνικών, επισκέψεις σε σχολεία κ.ά. με μικρή, φυσικά, απήχηση λόγω της έλλειψης συντονισμού, οργάνωσης και προβολής” λέει ο συνομιλητής μας. “Η γέννηση, λοιπόν, του «Περίπλου» αποτέλεσε το σημείο συνάντησης όλων αυτών των ατόμων με σκοπό να συνεχιστούν αυτές οι προσπάθειες με μια οργανωμένη μορφή”.
“Όχι φολκλόρ, ξεθωριασμένα μοτίβα τύπου Zorba the Greek ή στείρα αρχαιολατρία”
Κουβεντιάζοντας για τη φιλοσοφία του συλλόγου, ο κ. Ιωάννου καταθέτει τα εξής ενδιαφέροντα: “Ένα πολύ βασικό στοιχείο που από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του συλλόγου μας έχουμε τονίσει ιδιαίτερα και θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί τη φιλοσοφία του, είναι το γεγονός ότι δεν προσπαθούμε να δείξουμε μια συγκεκριμένη πτυχή του ελληνικού πολιτισμού ή ένα πρόσωπο της Ελλάδας. Δεν δίνουμε δηλαδή μια κατευθυντήρια γραμμή για το πώς θα πρέπει να εκλαμβάνεται η σύγχρονη Ελλάδα, αντιθέτως προσφέρουμε τη δυνατότητα στα μέλη και στα άτομα που παρακολουθούν τις δραστηριότητές μας, ν’ αναπτύξουν μια προσωπική σχέση μαζί της και να μας μεταφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους από αυτή την σχέση. Δεν είμαστε μια ελληνική κοινότητα όπως αυτές που υπάρχουν π.χ. στη Γερμανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες, ούτε φυσικά ένας κλειστός κύκλος διανοουμένων που λατρεύει την (αρχαία) Ελλάδα, αλλά μια ομάδα μετρημένων στα δάχτυλα Ελλήνων και αρκετών φιλελλήνων από τη βόρεια Ισπανία, που προσπαθεί να αναδείξει την πραγματική εικόνα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας, έχοντας ως βάση και κινητήρια δύναμη το προσωπικό βίωμα του καθενός από μας όπως αυτό εκφράζεται στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούμε. Απ’ την άλλη, αποφεύγουμε να πέσουμε στην παγίδα του φολκλόρ ή να περιοριστούμε σε μια επανάληψη ξεθωριασμένων μοτίβων τύπου Zorba the Greek ή σε μια στείρα αρχαιολατρία που δεν οδηγεί πουθενά”.
Και προσθέτει: “Στις ποικίλες δραστηριότητές μας (ημερίδες παραδοσιακών χορών και γαστρονομίας, ποιητικές βραδιές, κύκλους κινηματογράφου, συναυλίες κ.ά.) δεν υπάρχει τίποτε το φτιαχτό, το επιτηδευμένο, δεν υποκρινόμαστε (με τη θεατρική έννοια του όρου), αλλά δίνουμε όλο μας τον εαυτό και παρουσιάζουμε αυτό που ο καθένας από εμάς γνωρίζει και αγαπάει και τίποτε παραπάνω. Αυτή η ειλικρινής και συνάμα ενθουσιώδης, εκ μέρους μας, αντιμετώπιση του θέματος, πιστεύω ότι αντικατοπτρίζεται σ’ ό,τι κάνουμε. Γι’ αυτό και η αντίδραση του κοινού είναι πάντα θετική και η αρχική του έκπληξη μεταβάλλεται σε εκδηλώσεις θαυμασμού και αγάπης”.
Πληθώρα εκδηλώσεων κάθε είδους με την Ελλάδα στο επίκεντρο
Παρά το γεγονός ότι ο σύλλογος έχει μόλις δυόμισι χρόνια ζωής, κατάφερε να διοργανώσει έναν ικανοποιητικό αριθμό δραστηριοτήτων. Άλλες μόνος του και άλλες σε συνεργασία με δήμους, πολιτιστικούς συλλόγους και σχολεία. Ενδεικτικά αναφέρονται οι τρεις ημερίδες παραδοσιακών χορών, οι δύο ημερίδες ελληνικής κουζίνας και οι δύο κύκλοι κινηματογράφου, εκ των οποίων ο δεύτερος αφιερωμένος στη Μελίνα Μερκούρη για τα είκοσι χρόνια από τον θάνατό της. Επίσης, διαλέξεις γύρω από διάφορα θέματα όπως η ιστορία, η λογοτεχνία, η φύση της Ελλάδας, παρουσιάσεις βιβλίων και ποιητικών συλλογών με μετάφραση στα ισπανικά από μέλη του “Περίπλου”. Ακόμη, έκθεση φωτογραφίας με τοπία και πρόσωπα της Μάνης (του διακεκριμένου φωτογράφου Ανδρέα Ζαχαράτου ο οποίος ήταν παρών στα εγκαίνια), συναυλία με τραγούδια σύγχρονων Ελλήνων συνθετών, καθώς και δυο εκδηλώσεις αφιερωμένες στον μεγάλο Κύπριο ποιητή Κώστα Μόντη με απαγγελία έργων του.
“Στη δεύτερη από αυτές τις εκδηλώσεις μάς τίμησε με την παρουσία και συμμετοχή του ο πρέσβης της Κύπρου στην Ισπανία, γεγονός που μας χαροποίησε και μας συγκίνησε ιδιαίτερα” λέει ο κ. Ιωάννου. “Όμως η πιο σημαντική στιγμή του συλλόγου μας ήταν τον περασμένο Απρίλη, με τη διοργάνωση ενός φεστιβάλ διάρκειας τεσσάρων ημερών με θέμα το ρεμπέτικο, που περιελάμβανε διάλεξη, μουσικό εργαστήρι, προβολή ταινίας, έκθεση φωτογραφίας και συναυλία, με τεράστια απήχηση και απόλυτη επιτυχία”.
Παράλληλα δεν λείπουν και οι συναντήσεις με αφορμή τις γιορτές των Χριστουγέννων, την κοπή της βασιλόπιτας, του ορθόδοξου Πάσχα και της πρωτομαγιάς, ενώ ταυτόχρονα ο σύλλογος προσπαθεί να παρίσταται (ομαδικά ή μεμονωμένα) στις λιγοστές επισκέψεις Ελλήνων καλλιτεχνών, “όπως για παράδειγμα στη συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη στην οποία μάλιστα ο σύλλογος συμμετείχε με την πρόσκλησή της!” λέει ο πρόεδρος του “Περίπλου”.
Αυτή τη στιγμή ο “Περίπλους” έχει περίπου εξήντα ενεργά μέλη, εκ των οποίων μόλις το ένα όγδοο είναι Έλληνες, ενώ ο αριθμός των ατόμων που παρακολουθούν τις ποικίλες δραστηριότητες που διοργανώνει είναι πολύ μεγαλύτερος. “Η ανταπόκριση που βρίσκουμε στις δραστηριότητές μας ξεπερνάει σχεδόν πάντα τις προσδοκίες μας και ο ενθουσιασμός με τον οποίο αντιμετωπίζουμε κάθε τι που κάνουμε είναι αμείωτος, είτε έχουμε απέναντί μας δέκα φίλους είτε απευθυνόμαστε σε τετρακόσια άτομα” λέει ο κ. Ιωάννου κλείνοντας τη συνομιλία μας.
Το διοικητικό συμβούλιο του “Περίπλου” απαρτίζεται από τους Δημήτρη Ιωάννου (πρόεδρος), Joaquín Martínez Mollinedo (αντιπρόεδρος), Βίκυ Ρούσκα (γραμματέας), Lorena Ruíz González (ταμίας) και τους Javier Fariña Varela, Beatriz Cárcamo Aboitiz και Fernando Sainz de la Maza Orio (μέλη).
Fuente: www.indexanthi.gr
“Periplo” en Lifo.gr
A continuación reproducimos el artículo que Antonis Boskoítis escribió para Lifo.gr con motivo de su participación en nuestro concierto homenaje a la música griega contemporánea.
Στο Μπιλμπάο αγαπούν τους Έλληνες και τα τραγούδια τους!
O Aντώνης Μποσκοΐτης στη χώρα των Βάσκων
Πριν από μερικούς μήνες έλαβα ένα e-mail από τη Βίκυ Ρούσκα, καθηγήτρια Eλληνικών στο Μπιλμπάο της Ισπανίας ή, για την ακρίβεια, της Χώρας των Βάσκων. Το μήνυμα έλεγε ότι ανήμερα της επετείου γέννησης του Μάνου Χατζιδάκι (23 Οκτωβρίου) θα γινόταν μεγάλη συναυλία έντεχνου ελληνικού τραγουδιού στο Ωδείο της πόλης που φέρει το όνομα του συνθέτη Juan Crisóstomo de Arriaga. Στη συναυλία, μάλιστα, τα τραγούδια των Ελλήνων δημιουργών θα απέδιδαν Ισπανοί και Βάσκοι μουσικοί, ενώ θα τα τραγουδούσε η ίδια η Ρούσκα. Αποδέχτηκα την πρόταση της ξενιτεμένης συμπατριώτισσας, να γράψω δηλαδή ένα κείμενο για τη συναυλία εν είδει ιστορικού των τραγουδιών, αλλά και να μεταβώ εκεί προκειμένου να παρουσιάσω την εκδήλωση. Τόσο η εκδήλωση καθαυτή, όσο και οι λίγες μέρες στο Μπιλμπάο και στο San Sebastián αποτέλεσαν πραγματική εμπειρία, την οποία αξίζει, νομίζω, να μοιραστεί κανείς και με άλλους!
Καταρχάς, το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι δεν μιλάμε για έναν σύλλογο φτιαγμένο από Έλληνες αλλά από Βάσκους και Ισπανούς, εξού και του αποδίδεται η ονομασία Κοινωνικοπολιτιστικός Φιλελληνικός Σύλλογος Periplo (Περίπλους). Ο «Periplo», λοιπόν, δημιουργήθηκε στο Μπιλμπάο τον Ιούνιο του 2013 από μια ομάδα έξι φίλων, δύο Ελλήνων και τεσσάρων φιλελλήνων. Η ιδέα της δημιουργίας του ωρίμασε με τον καιρό, έπειτα από αρκετές συναντήσεις μεταξύ τους, όπως και κάποιες μικρές εκδηλώσεις ελληνικού ενδιαφέροντος που οργάνωσαν, στηριζόμενοι αποκλειστικά στο μεράκι τους.
Ο «Periplo» δραστηριοποιείται στη Βόρεια Ισπανία, και συγκεκριμένα στις περιοχές της Χώρας των Βάσκων, της Κανταβρίας και της Ναβάρας. Την προσπάθεια αυτή στηρίζουν επί του παρόντος γύρω στα 60 μέλη, στη συντριπτική τους πλειονότητα φιλέλληνες, οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά, ανάλογα με τον χρόνο και τις δυνατότητές τους. Στόχος του συλλόγου είναι η ανάδειξη και προβολή του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού με εκδηλώσεις που καλύπτουν σχεδόν όλα τα γούστα. Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί ημερίδες ελληνικών παραδοσιακών χορών, γαστρονομίας, παρουσιάσεις βιβλίων, αφιερώματα σε ποιητές, ξεναγήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος, κύκλοι ελληνικού κινηματογράφου, εκθέσεις φωτογραφίας, συναθροίσεις κοινωνικού χαρακτήρα με αφορμή διάφορες εορτές (Χριστούγεννα, Πάσχα, Πρωτομαγιά κ.λπ.) κ.ά. Τον περασμένο Απρίλη η δραστηριότητα κορυφώθηκε με τη διοργάνωση ενός τετραήμερου φεστιβάλ ελληνικής μουσικής που περιλάμβανε συναυλία ρεμπέτικου τραγουδιού και ποικίλες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν από το δημαρχείο του Λαρέδο στην Κανταβρία.
Οι περισσότεροι Έλληνες κάτοικοι Ισπανίας εντοπίζονται στη Μαδρίτη, στη Βαρκελώνη και στη Βαλένθια. Στο Μπιλμπάο υπάρχουν λίγοι Έλληνες, ωστόσο για τους ανθρώπους του «Periplo» είναι σημαντικό να έχει ο κόσμος εκεί την ευκαιρία να γνωρίσει την Ελλάδα μέσα από τον πολιτισμό της, πέρα από τα τουριστικά στερεότυπα ή την επικαιρότητα της κρίσης. Όπως επισημαίνει ο αντιπρόεδρος Joaquín M. Mollinedo: «Δεν θεωρούμε τον “Periplo” έναν σύλλογο διανοουμένων, δεν έχουμε λάβει μέχρι στιγμής επιχορήγηση από κανέναν φορέα. Οι εκδηλώσεις μας απευθύνονται σε απλούς ανθρώπους, σε οποιονδήποτε μπορεί να ενδιαφέρεται να γνωρίσει κάποια πτυχή της σύγχρονης Ελλάδας. Κάνουμε πράγματα που έχουμε ανάγκη να μοιραστούμε, πράγματα με τα οποία εμείς οι ίδιοι νιώθουμε όμορφα και αυτό γίνεται εύκολα αντιληπτό από τον κόσμο που μας προσεγγίζει».
Ο Joaquín M. Mollinedo από το 1981 ταξιδεύει κάθε δύο χρόνια στην Ελλάδα. Είναι φίλος του σπουδαίου συγγραφέα, μεταφραστή, εκδότη και ισπανιστή Κώστα Τσιρόπουλου. Θεωρείται ο βετεράνος της παρέας. Ακούει και στο όνομα «Περιπλοτρώνης» (Κολοκοτρώνης του «Periplo» δηλαδή). Ζούσε μόνος του την αγάπη του προς τον ελληνικό πολιτισμό, την τέχνη και τη μουσική, μέχρι που εμφανίστηκαν οι Έλληνες φίλοι του στο Μπιλμπάο το 2011 και σχηματίστηκε ο πυρήνας της ομάδας. Είπε, χαρακτηριστικά, πριν από τη συναυλία έντεχνου ελληνικού τραγουδιού: «Αν μου έλεγε κάποιος πριν από 30 χρόνια ότι θα ήμασταν σήμερα εδώ, με σύλλογο δικό μας, και θα οργανώναμε συναυλία ελληνικού τραγουδιού, θα τον έπαιρνα για τρελό».
Παρεμπιπτόντως, ο Joaquín είναι λάτρης του Γιώργου Σεφέρη και του Οδυσσέα Ελύτη, αγαπά τον Θεοδωράκη και τον Χατζιδάκι, ερευνά το ρεμπέτικο τραγούδι και ανήκει σ’ αυτούς που πιστεύουν πως «ο ελληνικός πολιτισμός του 20ού αι. άφησε χνάρια ισχυρά για τα επόμενα 200 χρόνια τουλάχιστον!». Είναι να μη συγκινείσαι;
Ωστόσο, το πάθος για τη χώρα μας μοιράστηκαν και οι μουσικοί που υπηρέτησαν τα τραγούδια των Ελλήνων συνθετών, όπως η Carmen Gutiérrez Aira, καθηγήτρια βιολιού και μαθήτρια της Βίκυς Ρούσκα στα ελληνικά, που δήλωσε θαυμάστρια της ποιήτριας Μαρίας Λαϊνά και της φωνής του Γιώργου Νταλάρα στα λαϊκά τραγούδια. Μια γυναίκα που σπούδασε μπαρόκ βιολί τη δεκαετία του 1970 και για την οποία –όπως φάνηκε– ποτέ δεν ήταν αργά ν’ ανακαλύψει την ελληνική κουλτούρα! Η μουσική του Χατζιδάκι, από την άλλη, μάγεψε τη βιολοντσελίστρια με το χαρακτηριστικό βασκικό όνομα Itziar Basagoiti Azpitarte. Ήταν η μόνη που έπαιξε όλα τα κομμάτια δίχως παρτιτούρα. «Δεν τον γνώριζα καν» μου εξήγησε. «Θεωρώ όμως τη μουσική του τόσο λυρική και αισθαντική, είναι σαν να παίζω Astor Piazzolla». Η πιο αλέγκρα της ομάδας των μουσικών, η πιανίστρια Georgina Barrios Fernández, ενθουσιάστηκε με τα κομμάτια του Μίκη: «Νόμιζα ότι ο Θεοδωράκης ήταν μόνο ο “Χορός του Ζορμπά” κι εδώ ανακάλυψα απίστευτα κομμάτια από ρυθμολογική άποψη». Ευγενική φυσιογνωμία και ο κιθαριστής Eugenio Tobalina Romeo την ώρα που έπαιζε στο μαντολίνο το «Για την Ελένη» και στην κιθάρα το «Αγάπη που ’γινες δίκοπο μαχαίρι»: «Επιτέλους, έπαιξα κι εγώ ρεμπέτικα δίχως μπουζούκι» απεφάνθη όλο ικανοποίηση. Όσο για τον φλαουτίστα Mario Clavell Larrinaga, αν και ήταν ο μόνος που επιχείρησε μια άκρως επιτυχημένη ενορχηστρωτική παρέμβαση, μετά το τέλος της συναυλίας προτίμησε να βγει στον διάδρομο του Ωδείου και να παίξει το «Black Night» των Deep Purple: «Καλή και όμορφη η ελληνική μουσική, δεν λέω, όμως εμένα αυτές είναι οι ρίζες μου!».
Πιο ικανοποιημένοι απ’ τους συντελεστές ίσως ήταν οι 140 περίπου άνθρωποι –ανάμεσά τους καμιά δεκαριά οι Έλληνες όλοι κι όλοι– που γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα του κονσερβατόριου, καταχειροκρότησαν την ερμηνεύτρια Βίκυ Ρούσκα και έκαναν πολλές ερωτήσεις για την ιστορία του ελληνικού έντεχνου τραγουδιού. Καλά που βρισκόταν εκεί και επαγγελματίας μεταφραστής, ο Ignasi Vancells, κι έτσι δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα στη συνεννόηση. Ο Ignasi διάβασε στα ισπανικά και τον χαιρετισμό της Μαρίας Φαραντούρη προς τους συντελεστές και το κοινό της συναυλίας, μια κίνηση της μεγάλης ερμηνεύτριας που επευφημήθηκε. Λεπτομέρεια: Η Μαρία Φαραντούρη και η Ελευθερία Αρβανιτάκη είναι οι δύο πιο δημοφιλείς Ελληνίδες τραγουδίστριες στη Χώρα των Βάσκων. Με έπεισε γι’ αυτό μια επίσκεψη σε κεντρικό δισκοπωλείο της πόλης, όπου είδα το σύνολο σχεδόν της δισκογραφίας τους! (Στις 14 Νοεμβρίου η Φαραντούρη θα δώσει συναυλία στο Μπιλμπάο, στο πλαίσιο ενός διεθνούς φεστιβάλ τραγουδιού κατά της λογοκρισίας!).
Η Βίκυ Ρούσκα, γραμματέας του «Periplo», εργάζεται ως καθηγήτρια Νέων Ελληνικών και μεταφράστρια: «Φέτος είναι η έκτη χρονιά που διδάσκω νέα ελληνικά σε ενήλικες στο κέντρο ξένων γλωσσών “Komalingua” του Mπιλμπάο. Είναι πραγματική τύχη να έχει κανείς μαθητές με τόσο υψηλά κίνητρα για την εκμάθηση της γλώσσας. Η ενασχόλησή τους με τα νέα ελληνικά είναι αποτέλεσμα προηγούμενης γνωριμίας τους με την Ελλάδα και τους Έλληνες και γίνεται κατεξοχήν για προσωπική τους ευχαρίστηση. Οι δραστηριότητες του συλλόγου συμβάλλουν σημαντικά στο να αποκτήσουν μια πιο σφαιρική εικόνα για τον πολιτισμό μας και να διατηρήσουν την επαφή με αυτόν». Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω κι εγώ ένα μάθημα της Ρούσκα και να γνωρίσω κάποιους μαθητές της −όλοι τους με ελληνικά ονόματα: η Carmen-Χαρά, ο Iker-Άρης και ο Miguel Ángel-Μενέλαος!
Διηγείται πώς προέκυψε η συναυλία έντεχνου τραγουδιού: «Μετά το κινηματογραφικό αφιέρωμα στη Μελίνα Μερκούρη το φθινόπωρο του 2014, αρχίσαμε να σχεδιάζουμε τις δραστηριότητες για το 2015. Επρόκειτο να συμπληρωθούν 90 χρόνια από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι και πρότεινα στο διοικητικό συμβούλιο να οργανώσουμε κάτι. Έτσι προέκυψε η συναυλία-αφιέρωμα στο έντεχνο τραγούδι. Μια μαθήτριά μου είναι καθηγήτρια βιολιού στο Ωδείο Juan Crisóstomo de Arriaga του Mπιλμπάο και θα αναλάμβανε να βρει συναδέλφους της για να δουλέψουν εθελοντικά στο πρότζεκτ. Πιο δύσκολο, όμως, ήταν να βρούμε ένα άτομο να τραγουδήσει στα ελληνικά τα κομμάτια, γιατί, εκτός από τις μελωδίες, θα έπρεπε να μάθει και να προφέρει σωστά τους στίχους. Τον περασμένο Νοέμβρη μια μαθήτριά μου πήγε ταξίδι στην Αθήνα και με ρώτησε τι CD να αγοράσει. Της πρότεινα χωρίς δεύτερη σκέψη τη “Ρωμαϊκή Aγορά” του Μάνου Χατζιδάκι. Γύρισε, λοιπόν, από το ταξίδι με το CD και ακούσαμε μια μέρα λίγα κομμάτια στην τάξη. Με άκουσαν τότε εκείνοι οι δυο μαθητές μου να τραγουδάω και με ενθάρρυναν να ερμηνεύσω εγώ τα κομμάτια της συναυλίας. Πήρα το πράσινο φως από το διοικητικό συμβούλιο του “Periplo” και ξεκίνησε η περιπέτεια. Eίχα “προηγούμενα” με το τραγούδι, το αγαπάω από παιδί. Μικρή πήγαινα στην παιδική χορωδία Αγίας Τριάδας της Θεσσαλονίκης. Αργότερα, όταν σπούδαζα στο Μεταφραστικό στην Κέρκυρα, παρακολούθησα μαθήματα φωνητικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών και είχα δώσει το 2004 μια συναυλία με αργεντίνικα τανγκό. Ήξερα ότι στη συναυλία σίγουρα δεν θα άγγιζα την επαγγελματική τελειότητα, αλλά ήθελα να πιστεύω ότι θα κερδίζαμε σε συγκίνηση, όπως και θεωρώ ότι συνέβη». Πράγματι, συνέβη αυτό και όχι με τους λιγοστούς Έλληνες αλλά με τους Βάσκους, καθώς και τους Ισπανούς που ήρθαν ακόμη και από μακρινές πόλεις της χώρας για να παρακολουθήσουν τη συναυλία.
Την επομένη ήταν προγραμματισμένη μια ημερίδα παραδοσιακών ελληνικών χορών, με ελληνικό φαγητό το μεσημέρι. Έτσι, τα μέλη του «Periplo» που μένουν πιο μακριά είχαν δύο λόγους για να ταξιδέψουν στο Μπιλμπάο. Η Sorne Lizarraga και η Yolanda de la Rúa φέτος συμπλήρωσαν 30 χρόνια ενασχόλησης με τους παραδοσιακούς χορούς της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Ταξιδεύουν κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα και παρακολουθούν σεμινάρια, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο παραδίδουν μαθήματα στην Παμπλόνα, όπου έχουν ιδρύσει τον σύλλογο «Ainara» (σημαίνει «χελιδόνι» στα βάσκικα). Ενίοτε καλούν Έλληνες δασκάλους και οργανώνουν διήμερα σεμινάρια ποντιακών, κρητικών, ηπειρώτικων και άλλων χορών. Πρόκειται για μια τρομερά αξιόλογη προσπάθεια διάδοσης των ελληνικών χορών και συγκερασμού του πολιτισμού με την παράδοση. Αν και βαριέμαι τους χορούς, παραδοσιακούς και μοντέρνους, το να μπαίνεις σε μια μεγάλη σχολική αίθουσα και να βλέπεις τόσους ξένους «πυροβολημένους» με την Ελλάδα είναι συγκινητικό, σχεδόν μέχρι δακρύων. Παρακολουθούσα Βάσκους και Ισπανούς, κυρίως γυναίκες από 10 μέχρι 70 ετών, να εξασκούνται σε ζωναράδικο χορό της Θράκης και κάθε φορά που άλλαζε ο ρυθμός να πηγαίνουν στον χάρτη και να μαρκάρουν το μέρος που «διδάχτηκαν». Η αλήθεια είναι, παρ’ όλα αυτά, πως τούτη τη στιγμή στην Αθήνα υπάρχουν τόσο πολλές σχολές φλαμένκο, όσες δεν διαθέτουν η Μαδρίτη και τα περίχωρά της, με προσγείωσε αυτομάτως ο πρόεδρος του «Periplo», Δημήτρης Ιωάννου. Χαμηλών τόνων ο Ιωάννου, αλλά εξίσου δραστήριος με τη Ρούσκα και τον Mollinedo, μου εξήγησε πως από τώρα ετοιμάζουν τις εκδηλώσεις του συλλόγου για το 2016! Σημειωτέον, μαζί με τη Lorena, τη Βάσκα σύζυγό του που μιλάει άπταιστα ελληνικά, βλέπουν συχνά στο YouTube παλιές ελληνικές κωμωδίες με τον Αυλωνίτη και τον Χατζηχρήστο. «Και;» τον ρωτάω. «Γελάει και η Lorena με τις ατάκες;». «Φυσικά» μου απαντάει. «Άλλωστε, το χιούμορ των Ελλήνων δεν απέχει από των Ισπανών, σαν άλλων λαών». Ο Δημήτρης ανέλαβε την προεδρία (Ιούνιος 2013) με απόφαση που πάρθηκε κατά την ίδρυση του συλλόγου. Η πλειονότητα προτιμούσε ένα άτομο που να μιλάει σωστά και τα ελληνικά και τα ισπανικά. Πριν ακόμα δημιουργηθεί ο σύλλογος επισκεπτόταν σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατόπιν πρόσκλησης καθηγητών Αρχαίων Ελληνικών για να μιλήσει με μαθητές που μάθαιναν τη γλώσσα και του έκαναν ερωτήσεις για την Ελλάδα και τους Έλληνες κ.λπ. Ο Δημήτρης είναι η «ήρεμη δύναμη» του συλλόγου, ο άνθρωπος που στηρίζει, εμψυχώνει και ταυτόχρονα αμβλύνει διαφορές που ενδέχεται να προκύψουν μεταξύ των μελών.
Fuente (artículo completo): www.lifo.gr
Publicaciones y entrevistas a raíz del Festival de música griega “Kalimera Laredo”
A continuación ofrecemos algunas de las publicaciones y entrevistas que se produjeron a raíz de nuestro Festival de música griega “Kalimera Laredo” (Buenos días Laredo) celebrado del 9 al 12 de abril de 2015 en Laredo (Cantabria).
Publicaciones:
Entrevistas radiofónicas:
Entrevista a Joaquín Martínez Mollinedo, vicepresidente de “Periplo”. COPE Cantabria, 30/03/2015.
Entrevista a Javier Fariña Varela, vocal de “Periplo”. RTVE Cantabria, 09/04/2015.
Entrevista televisiva:
Entrevista a Dimitris Ioannou, presidente de “Periplo”, en la televisión estatal griega. NERIT, programa Μένουμε Ελλάδα (Vivimos en Grecia), 14/04/2015.
Enlace (a partir del minuto 23:30).
Nuestro homenaje a Costas Montis (Pamplona) en la revista “Η Κύπρος μας”
Η Κύπρος μας (Nuestro Chipre), revista trimestral de los chipriotas de la diáspora, publica entre sus páginas la noticia del homenaje al poeta chipriota Costas Montis que organizamos en Pamplona el 30 de enero de 2015. El acto contó con la presencia de Antonis Toumazis, Embajador de Chipre en Madrid.
La publicación (en griego) se encuentra en la pág. 67 de la edición digital del nº 126 (enero- marzo de 2015) de la revista en cuestión.
El presidente Dimitris Ioannou en el “Debate de la 1”
Con motivo de las elecciones generales celebradas en Grecia el 25 de enero de 2015, nuestro presidente Dimitris Ioannou apareció en un reportaje emitido durante el programa de la televisión española El debate de la 1 donde cuenta cómo ha vivido la crisis griega desde España (a partir del minuto 52).
El programa en cuestión pretendía estudiar las consecuencias económicas y políticas del resultado de las elecciones en Grecia.
El homenaje a Costas Montis en el periódico “Πολίτης”
En el diario Πολίτης (Ciudadano) de Nicosia, entre las noticias del mundo cultural, aparece el homenaje a Costas Montis que organizamos en Laredo el 22 de noviembre de 2014 y se anuncia el siguiente que se celebrará en Pamplona el 30 de enero de 2015.
Podéis visualizar la página de la publicación (en griego) aquí. El número en cuestión se publicó el 15 de diciembre de 2015.
Página web del diario: www.politis-news.com
Nuestro homenaje a Costas Montis (Laredo) en la revista “Η Κύπρος μας”
Η Κύπρος μας (Nuestro Chipre), revista trimestral de los chipriotas de la diáspora, publica entre sus páginas la noticia del homenaje al poeta chipriota Costas Montis que organizamos en Laredo el 22 de noviembre de 2014 y anuncia el siguiente que tendrá lugar en Pamplona a finales de este mes de enero.
La publicación (en griego) se encuentra en la pág. 68 de la edición digital del nº 125 (octubre – diciembre de 2014) de la revista en cuestión.